Η έκρυθμη κατάσταση που επικρατεί στη χώρα με τα βίαια επεισόδια σε δρόμους και πλατείες είχε ξεκινήσει από τα Πανεπιστήμια, όταν ομάδες φοιτητών και εξωπανεπιστημιακών προχώρησαν σε καταλήψεις προκαλώντας αρκετές φορές φθορές και πυροδοτώντας την αντίδραση των πρυτανικών αρχών που στην περίπτωση του ΑΠΘ, συνομίλησαν με τον Εισαγγελέα που κάλεσαν την αστυνομία, η οποία προέβη σε συλλήψεις αλλά στη συνέχεια οι συλληφθέντες αφέθησαν ελεύθεροι.
Κορυφαίος πανεπιστημιακός παράγοντας εξέφραζε την άποψη ότι «αν έχουμε καταλήψεις τώρα με τα Πανεπιστήμια να μη λειτουργούν φανταστείτε τι έχει να γίνει όταν θα ανοίξουν». Για τον λόγο αυτό αλλά και για να προστατεύσει την ακαδημαϊκή ελευθερία και την ελεύθερη διακίνηση ιδεών στα Πανεπιστήμια, όπως επιτάσσει το Σύνταγμα της χώρας, η κυβέρνηση λαμβάνει μέτρα για την προστασία των ιδρυμάτων.
Η πανεπιστημιακή αστυνομία, δηλαδή η Ομάδα Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων (ΟΠΠΙ) που έχει ήδη θεσμοθετηθεί από τον πρόσφατο νόμο του υπουργείου Παιδείας και του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη θα στελεχωθεί και θα αναλάβει δράση από την αρχή του ερχόμενου ακαδημαϊκού έτους, όπου τα μέλη της ΟΠΠΙ θα περιπολούν και σε περίπτωση περιστατικού βίας θα απευθύνονται στην ΕΛ.ΑΣ., προκειμένου να πάρουν εντολές για το πώς θα κινηθούν.
Όμως για να αντιμετωπισθούν τα προβλήματα που ήδη υπάρχουν, από τις 15 Απριλίου και μετά θα εγκατασταθούν οι πρώτες ομάδες πανεπιστημιακής αστυνομίας σε Ιδρύματα. Οι πρώτες ομάδες, που σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό θα εγκατασταθούν, κυρίως σε Πανεπιστήμια της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, όπως στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, θα στελεχωθούν από τις υπάρχουσες δυνάμεις της αστυνομίας καθώς το Προεδρικό Διάταγμα για την προκήρυξη του ΑΣΕΠ για τους άνδρες που θα στελεχώσουν την ΟΠΠΙ βρίσκεται στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Ο ίδιος πανεπιστημιακός παράγοντας πρόσθετε οτι «μέχρι να γίνει η προκήρυξη και να υπάρχει πρόσληψη εμείς θα είμαστε στο έλεος των καταλήψεων και πάσης φύσεων ‘’μπαχαλάκηδων’’ που έχουν δει τα Πανεπιστήμια ως ξέφραγο αμπέλι».
Πώς έγινε η κατάληψη στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο
Τεταμένη ήταν η κατάσταση στη Θεσσαλονίκη για δύο εβδομάδες καθώς υπό κατάληψη τελούσε η πρυτανεία του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, χωρίς να λείπουν και τα μικροεπεισόδια. Η κεντρική διοικητική και οικονομική λειτουργία του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου βρισκόταν σε επίσημη αναστολή καθώς βασικές υπηρεσίες του Ιδρύματος αδυνατούν να λειτουργήσουν λόγω της συνεχιζόμενης για πάνω από δύο εβδομάδες κατάληψης στο Κτίριο Διοίκησης, από ομάδα ατόμων που παρέμεναν μέσα και τη νύχτα. Η ΕΛ.ΑΣ. πραγματοποίησε επιχείρηση εκκένωσης της κατάληψης του κτιρίου την περασμένη Πέμπτη και άδειασαν τα γραφεία της Πρυτανείας από τους καταληψίες.
Η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως είπε ότι οι καταλήψεις είναι έκνομες ενέργειες και ότι δεν μπορούσε να ολοκληρωθεί η κινητικότητα των υπαλλήλων του Πανεπιστημίου επειδή το ΑΠΘ τελούσε υπό κατάληψη. O πρύτανης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Νίκος Παπαϊωάννου, ο οποίος θεωρεί ότι υπάρχουν και άλλες μορφές αγώνα όχι μόνο η κατάληψη, πιστεύει ότι τον έχουν στηρίξει οι πανεπιστημιακοί του Ιδρύματός του. Η Σύγκλητος του Ιδρύματος, εξέδωσε τρία ψηφίσματα (24/2, 1/3, 2/3) στα οποία ζητούσε την άμεση λήξη της κατάληψης του κτιρίου, επισημαίνοντας ότι «η συνέχισή της καθιστά αδύνατη τη λειτουργία των διοικητικών και οικονομικών υπηρεσιών και Τμημάτων Σχολών στο κτίριο Διοίκησης του ΑΠΘ».
Περισσότεροι από 500 πανεπιστημιακοί από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Πανεπιστήμιο Κρήτης και τη Θεσσαλονίκη, στηρίζουν τον Πρύτανη αναφέροντας ότι «το ΑΠΘ και όλα τα πανεπιστήμια πρέπει να υπερασπίζονται την ελευθερία και τη δημοκρατική νομιμότητα στην ακαδημαϊκή ζωή. Η πλειονότητα της πανεπιστημιακής κοινότητας και της κοινωνίας στηρίζουν αυτούς τους στόχους. Η βία, η απειλή χρήσης βίας, η κατάληψη του δημόσιου χώρου σε βάρος άλλων, για την προώθηση οποιωνδήποτε αιτημάτων και διεκδικήσεων, δεν είναι και δεν θα γίνουν ποτέ αποδεκτές».
H κατάληψη του κτιρίου της διοίκησης του ΑΠΘ από φοιτητές και εξωπανεπιστημιακούς και η αντίδραση του Πρύτανη να καλέσει τον εισαγγελέα, που ειδοποίησε την αστυνομία, πριν από δύο εβδομάδες, έχει δώσει την αφορμή για μία νέα αντιπαράθεση πανεπιστημιακή και κομματική.
Η μία πλευρά υποστηρίζει ότι δεν μπορεί να γίνονται βανδαλισμοί σε δημόσιο χώρο και η Πρυτανεία να μην καλεί τον εισαγγελέα, ενώ η άλλη πλευρά, στην οποία περιλαμβάνονται κόμματα της αντιπολίτευσης όπως ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ και ορισμένοι πανεπιστημιακοί, διαμαρτύρονται για την «βία της αστυνομίας» που εισέβαλλε στους χώρους του Ιδρύματος για να κάνει συλλήψεις.
Στη Θεσσαλονίκη μετέβη εκτάκτως το πρωί της περασμένης Δευτέρας και ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη. Ο κ. Μιχάλης Χρυσοχοϊδης, μάλιστα, είχε συνάντηση με τους επικεφαλής αξιωματικούς της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Θεσσαλονίκης στο αστυνομικό μέγαρο της πόλης. «Οι πολίτες πληρώνουν τα πανεπιστήμια για σπουδές και μέλλον των παιδιών, όχι για ασκήσεις οπισθοδρόμησης», ανέφερε σε δηλώσεις του, προαναγγέλλοντας μάλιστα ότι η πανεπιστημιακή αστυνομία θα αναλάβει δράση μέσα στον Απρίλιο.
Πώς θα είναι η πανεπιστημιακή αστυνομία
Η πανεπιστημιακή αστυνομία που θα εγκατασταθεί το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Απριλίου σε Πανεπιστημιακά Ιδρύματα θα στελεχωθεί από άνδρες από τις υπάρχουσες αστυνομικές δυνάμεις.
Για την ΟΠΠΙ, προβλέπονται 1.000 οργανικές θέσεις, που θα κατανέμονται και θα ανακατανέμονται στα ΑΕΙ ανάλογα τις ανάγκες τους. Η πανεπιστημιακή Αστυνομία θα λαμβάνει ειδική εκπαίδευση από την ΕΛ.ΑΣ, οι άνδρες της ΟΠΠΙ θα φορούν ειδική γκριζοπράσινη στολή.
Η ομάδα θα έχει πλήρη αστυνομικά καθήκοντα, αλλά δεν θα φέρει πυροβόλα όπλα, αλλά γκλομπ, σπρέυ πιπεριού και χειροπέδες. Σε περίπτωση αξιόποινων πράξεων θα προχωρούν σε συλλήψεις, ενώ σε περίπτωση μεγάλης επίθεσης σε πανεπιστήμια κατά την οποία απειλούνται ζωές ή κρίσιμες υποδομές θα υπάρχει η δυνατότητα άμεσης ενίσχυσης με εξωτερικές μονάδες της ΕΛ.ΑΣ.
Η ΟΠΠΙ θα ασκεί προανακριτικά καθήκοντα, θα λαμβάνει εντολές και λογοδοτεί στην ΕΛ.ΑΣ, ενώ θα είναι σε άμεση συνεργασία με τον Πρύτανη ή αρμόδιο για θέματα προστασίας. Θα χωρίζονται σε πέντε βάρδιες και θα διατεθούν στα πέντε πανεπιστήμια με τα σημαντικότερα προβλήματα παραβατικότητας: ΕΚΠΑ, ΑΠΘ, ΕΜΠ, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πατρών. Οι ομάδες θα τοποθετούνται για τέσσερα χρόνια και θα συνεργάζονται με τις πρυτανικές αρχές, όπως τονίζεται από το υπουργείο Παιδείας.
Η κυβέρνηση προετοιμάζεται και έχει εκπονήσει σχέδιο του υπουργείου Παιδείας για την προστασία των Πανεπιστημίων και της θωράκισή τους από «εισβολείς» αλλά και έκτακτες ανάγκες, όπως σεισμοί και πυρκαγιές . Όλα τα Ιδρύματα θα εκπονούν ειδικά σχεδιαγράμματα και σχέδια τα οποία θα περιλαμβάνουν την αποτύπωση όλων των κτιρίων, των αιθουσών και των προαύλειων χώρων με τις συγκεκριμένες πύλες φύλαξης και τις εξόδους διαφυγής. Στόχος των επιχειρησιακών σχεδίων στην ουσία είναι τη ασφάλεια των Πανεπιστημίων που θα κληθούν τους επόμενους μήνες να κάνουν αναλυτική περιγραφή η οποία θα περιλαμβάνει εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους, σημεία συγκέντρωσης για φυσικές καταστροφές και γενικότερα συνολική μελέτη καταγραφή γραφείων αιθουσών διδασκαλίας ακόμα και σκάλες που οδηγούν σε εξόδους και εισόδους τμημάτων και εξωτερικών χώρων.
