Ανησυχία και προβληματισμό έχει προκαλέσει τον τελευταίο καιρό η δημιουργία σώματος της ΕΛ.ΑΣ, που ανακοίνωσε η κυβέρνηση, για την αστυνόμευση των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, κατά πόδας των ευρωπαϊκών προτύπων.
Μιλώντας στο VOLOS PRESS, ο Βασίλης Οικονόμου, μεταπτυχιακός φοιτητής στη σχολή ΙΑΚΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και πρόεδρος του συλλόγου μεταπτυχιακών φοιτητών και υποψήφιων διδακτόρων, εξήγησε τους λόγους για τους οποίους μία τέτοια ενέργεια ελλοχεύει κινδύνους για την ακαδημαϊκή κοινότητα και εξέφρασε τη στάση του συλλόγου, απέναντι σε αυτή τη νέα μεταρρυθμιστική κίνηση.
- Ποια είναι η θέση του συλλόγου για την ίδρυση της πανεπιστημιακής αστυνομίας;
Το συγκεκριμένο θέμα έχει απασχολήσει έντονα τον σύλλογο. Η εγκατάσταση της πανεπιστημιακής αστυνομίας θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα από αυτά που «υπόσχεται» να επιλύσει. Τα πανεπιστήμια δεν είναι χώροι ανομίας και σίγουρα τα δυσάρεστα περιστατικά δεν συμβαίνουν σε τόσο μεγάλο βαθμό, όσο παρουσιάζονται. Η συντριπτική πλειοψηφία των ιδρυμάτων δεν εμφανίζει δείγματα παραβατικότητας, λειτουργεί κανονικά και όπως πρέπει. Είναι κρίμα τα ελληνικά πανεπιστήμια να προβάλλονται ως χώροι καταστροφών και οι ίδιοι να τα υποβαθμίζουμε. Για τη φύλαξη του πανεπιστήμιου, τον λόγο πρέπει να έχει το ίδιο το πανεπιστήμιο, χωρίς εξωτερικές παρεμβάσεις. Ήδη το συντριπτικό μέρος της ακαδημαϊκής κοινότητας (λ.χ. πρυτανικές αρχές, σύλλογοι καθηγητών, σύλλογοι φοιτητών) έχει εκφράσει τη δυσαρέσκεια του, γιατί δεν υπολογίζεται η γνώμη του, δεν ρωτάτε και του ανακοινώνονται απλώς πράγματα.
- Θεωρείς ίσως θα έπρεπε να δοθεί περισσότερο βαρύτητα σε άλλα ζητήματα που απασχολούν τους φοιτητές;
Βέβαια, τα πανεπιστήμια στη περίοδο της κρίσης ρημάχτηκαν. Χρήματα που θα έπρεπε να δοθούν σε αυτά, για τη προώθηση της έρευνας και τη συντήρηση του χώρου, προκειμένου να λειτουργεί σε ένα αξιοπρεπές επίπεδο, χρησιμοποιηθήκαν για να καλυφθούν άλλα κενά. Καθηγητές που συνταξιοδοτήθηκαν, η θέση τους δεν αναπληρώθηκε ποτέ και το μοναδικό πρόβλημα που αναγνωρίζει το Υπουργείο Παιδείας είναι η φύλαξη του πανεπιστήμιου; Αναρωτιέμαι, εάν έχουν επισκεφτεί ποτέ ένα ελληνικό πανεπιστήμιο να δουν τι κατάσταση επικρατεί και ποιες είναι οι ουσιαστικές ανάγκες των φοιτητών. Να θυμίσω ότι το 2013, ο πρωθυπουργός που ήταν τότε υπουργός διοικητικής μεταρρύθμισης, απέλυε τους φύλακες των πανεπιστημίων. Σήμερα ζητάει αυστηρότερο πλαίσιο;
- Που αποδίδεις αυτήν την απόφαση;
Υπάρχει μία αλληλουχία γεγονότων από τον Αύγουστο του 2019, με την κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου. Αυτή ήταν η αρχή της πολιτικής που επιθυμεί να προάγει το Υπουργείο, ικανοποιώντας κάποια εκλογικά τμήματα του. Είδαμε σε μία φοιτητική αντιπαράθεση, αστυνομικό να «βγάζει» πιστόλι στο πανεπιστήμιο της ΑΣΟΕΕ. Ο πρωτοφανής προπηλακισμός του πρύτανη της ΑΣΟΕΕ, που σίγουρα είναι κατακριτέος, κατά τη γνώμη μου ήταν μία αφορμή. Το γεγονός όμως, ότι ορισμένοι αρέσκονται στις ταραχές, δεν σημαίνει ότι πρέπει να υποτιμάται το σύνολο των φοιτητών. Επίσης, το locdown και η πανδημία βοήθησε πιστεύω να εγκριθούν πολλά νομοσχέδια που υπό φυσιολογικές συνθήκες δεν θα περνούσαν ή θα εφαρμόζονταν δύσκολα, καθώς πια δεν μπορεί να υπάρξει έντονος αντίλογος, με συγκεντρώσεις.
- Πως σχολιάζεις την ενίσχυση των διατάξεων του Πειθαρχικού Δικαίου;
Στις ενισχύσεις των διατάξεων του Πειθαρχικού Δικαίου «αγγίζονται» πολλά ζητήματα, για τα οποία δεν υπάρχουν σαφείς διευκρινήσεις. Για παράδειγμα, αν διοργανωθεί μία εκδήλωση ή μία γενική συνέλευση που μπορεί να ενοχλήσει ή να μην είναι ευχάριστη στις πρυτανικές αρχές και στη κυβέρνηση, θα επιτρέπεται στα σώματα ασφαλείας να παρέμβουν, καταργώντας ένα από τα ανώτερα δημοκρατικά δικαιώματα; Ας μην κοροϊδευόμαστε, δεν θα δημιουργηθεί ένα σώμα απλώς για να υφίσταται, η αστυνόμευση έχει πολλές μορφές. Πως ένας φοιτητής μπορεί να εκφραστεί και να θέσει τους προβληματισμούς του (χωρίς να κάνει κάτι ποινικά κολάσιμο), όταν θα έχει συνέχεια πάνω από το «κεφάλι» του ένα σύστημα ασφαλείας που θα καταγράφει τη κάθε του κίνηση;
Επιπλέον, ένα κομμάτι της διάταξης αναφέρει ότι δεν θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι εγκαταστάσεις του πανεπιστημίου, χωρίς άδεια από τις αρμόδιες αρχές, ειδάλλως θα υπάρχουν κυρώσεις (π.χ. προσωρινή αναστολή φοίτησης, απαγόρευση συμμετοχής στις εξετάσεις κτλ). Μέχρι σήμερα, παίρναμε άδεια από τον υπεύθυνο του τμήματος ή και με τη φοιτητική μας ιδιότητα είχαμε πρόσβαση σε μία αίθουσα, προκειμένου να πραγματοποιούνται οι συνελεύσεις.
Επίσης, το πανεπιστήμιο δεν είναι μόνο για τους φοιτητές. Η κοινωνία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του και επωφελείται από αυτό, με διάφορες εκδηλώσεις που γίνονται. Συνεπώς, δεν μπορούμε να απομονώσουμε τη πανεπιστημιακή κοινότητα, λέγοντας ότι επιθυμητοί είναι μονό οι φοιτητές και το προσωπικό. Συν τοις άλλοις, μέχρι τώρα στα μαθήματα ήταν ευπρόσδεκτοι όλοι (συνταξιούχοι που παρακολουθούσαν το μάθημα, εργαζόμενοι που για τον οποιονδήποτε λόγο δεν μπόρεσαν ή δεν ήθελαν να δώσουν πανελλήνιες, αλλά ενδιαφερόντουσαν να μάθουν, παιδιά που περίμεναν τη μετεγγραφή τους και δεν ήθελαν να μείνουν πίσω). Με τις νέες αλλαγές, αν δεν είσαι αποδεδειγμένα μέλος του πανεπιστημίου με το πάσο, δεν μπαίνεις.
- Λίγα λόγια για την αλλαγή διάρκειας των σπουδών…
Στις εξαιρέσεις του v+2 (η διάρκεια των σπουδών που προσαυξάνεται κατά δύο έτη), συμπεριλαμβάνονται οι φοιτητές που νοσούν από κάποιο σοβαρό νόσημα και οι εργαζόμενοι φοιτητές. Όσον αφορά τους τελευταίους, οι περισσότεροι φοιτητές εργάζονται ανασφάλιστοι ή περιστασιακά. Πως θα αποδείξουν λοιπόν, ότι δουλεύουν; Πολλά παιδιά εργάζονται για να εκπληρώσουν το όνειρο τους και να συνεχίσουν με πιο πολλά εφόδια στον επαγγελματικό στίβο, ο οποίος στις μέρες μας είναι παντελώς αβέβαιος. Με βάση αυτό, το v+2 είναι αποτυχημένο και θα έχει ως αποτέλεσμα οι φοιτητές να κληθούν να διαλέξουν ανάμεσα στη δουλειά και τις σπουδές τους.
Ψήφισμα Συλλόγου Μεταπτυχιακών Φοιτητών και Υποψηφίων Διδακτόρων του Τμήματος Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Να υψώσουμε τείχος δημοκρατίας-
Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας προσπαθεί άμεσα να ιδρύσει πανεπιστημιακή αστυνομία. Πρόκειται για καθοριστικό πλήγμα στο αυτοδιοίκητο των Πανεπιστημίων και στη δημοκρατική διάρθρωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τα ΥΠαιΘ και ΠροΠο εξαγγέλλουν συγκεκριμένα τη σύσταση ειδικής Ομάδας Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων (Ο.Π.Π.Ι.)—με αρμοδιότητες σύλληψης και προανάκρισης—η οποία θα υπάγεται άμεσα στην ΕΛ.ΑΣ. Εν μέσω πανδημίας, με τις κοινωνικές ανάγκες να επιτάσσουν τη γενναία ενίσχυση κρίσιμων δημόσιων τομέων (Υγεία, Επιθ. Εργασίας, Μεταφορές κ.ά.) και μπροστά στις αναπόφευκτες συνέπειες των μεροληπτικών επιλογών της, η κυβέρνηση προτάσσει μια επικίνδυνη και παρελκυστική νομοθετική πρωτοβουλία. Επιλέγει δε, για ακόμη μία φορά, να νομοθετήσει παρά τη ρητή διαφωνία των θεσμικών φορέων (συλλόγων, σωματείων, ΓΣ τμημάτων, συγκλήτων, κ.ά.), προσβάλλοντας ανεπανόρθωτα κάθε έννοια δικαίου και πολιτικού διαλόγου. Παρά το γεγονός ότι, αποδεδειγμένα πια, το μόνο που πέτυχε η κατάργηση του ασύλου ήταν ο πολλαπλασιασμός των περιστατικών αστυνομικής αυθαιρεσίας και χωρίς ίχνος αυτοκριτικής, τα ελληνικά πανεπιστήμια εξωθούνται σε έναν νέο γύρο τεχνητής έντασης με απόλυτη ευθύνη της κυβέρνησης.
Η παρούσα πολιτική εξουσία το μόνο έργο που έχει να καταθέσει στην κοινωνία αναφορικά με τα Πανεπιστήμια είναι η συνειδητή συρρίκνωση των επιστημονικών, ερευνητικών και εκπαιδευτικών δυνατοτήτων τους δια μέσου της εντεινόμενης μείωσης των διαθέσιμων πόρων και της μη κάλυψης των οργανικών κενών σε διδάσκουσες/οντες, διοικητικό προσωπικό, φοιτητική μέριμνα. Παρ’όλα τα προαναφερθέντα πλήγματα, τα δημόσια πανεπιστήμια συνεχίζουν να επιτελούν εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο υψηλού επιπέδου, με διεθνή αναγνώριση. Προτεραιότητα για την κυβέρνηση δεν αποτελεί η ουσιαστική ενίσχυση των πανεπιστημίων. Αντιθέτως, η τριτοβάθμια έρχεται στο προσκήνιο μόνο ως πεδίο δοκιμής μέτρων επιτήρησης και ελέγχου, των δυνητικά απείθαρχων. Η αντίληψη του πανεπιστημιακού χώρου ως οχυρού προς ανακατάληψη δημιουργεί πολλούς κινδύνους για μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας, μιας και αναπαράγει συντηρητικές ιδεοληψίες, επιδεικνύει δυσανεξία στο δημοκρατικό κεκτημένο της μεταπολίτευσης και προδίδει παντελή άγνοια της ακαδημαϊκής πραγματικότητας. Το νομοθέτημα που επιχειρείται στοχεύει στην περιστολή των θεμελιωδών συνταγματικών δικαιωμάτων της συνάθροισης, της διαμαρτυρίας ακόμη και της ελευθερίας του λόγου, στον περιορισμό των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων και ελευθεριών. Κάθε προσπάθεια δημιουργίας μιας εικονικής πραγματικότητας αναπόφευκτα θα διαψευστεί από τις πραγματικότητες των ανθρώπων που ζουν και εργάζονται στα πανεπιστήμια. Πανεπιστήμια τα οποία στο πλαίσιο του συνταγματικά κατοχυρωμένου αυτοδιοίκητου, αποφασίζουν με τα συλλογικά τους όργανα για θέματα που άπτονται της λειτουργίας τους. Εμείς, όσες και όσοι υπογράφουμε το παρόν κείμενο καταδικάζουμε απερίφραστα την προσπάθεια της κυβέρνησης να νομοθετήσει πανεπιστημιακή αστυνομία. Δεσμευόμαστε να συμβάλουμε στην αντιπληροφόρηση της κοινής γνώμης και τελικά να αποτρέψουμε την εφαρμογή των αντιδραστικών αυτών σχεδίων.
Ενώνουμε τη φωνή μας στο από κοινού ψήφισμα των Συλλόγων :
Ενιαίος Σύλλογος Μεταπτυχιακών Φοιτητ(ρι)ών και Υποψηφίων Διδακτόρων του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών ΑΠΘ
– Ενιαίος Σύλλογος Μεταπτυχιακών Φοιτητών και Υποψηφίων Διδακτόρων Πανεπιστημίου Κρήτης
– Σύλλογος Μεταπτυχιακών και Διδακτορικών Φοιτητών/ριών του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ
– Σύλλογος Μεταπτυχιακών Φοιτητών-Φοιτητριών και Υποψηφίων Διδακτόρων Παντείου Πανεπιστημίου
